www.stanica.pilchowice.pl - H I S T O R I A 2
 |
 |
 |
Kolejne trudne i tragiczne dla Stanicy lata to okres „wojny 30-to letniej”. W roku 1621 grabieży dokonywały tu wojska brandenburskie, w 1628 wojska gen. Mansfelda, a w 1642 wojska szwedzkie. Wojsko, jak w każdej wojnie, w imię „wyższych racji” bez pardonu ograbiało miejscowa ludność. Jedynie umiejętności gospodarowania przez rudzkich opatów w tak trudnych czasach zawdzięczać można, że Stanica nie podzieliła losu wielu wsi i osad i nie zniknęła na zawsze z mapy. Poniesione w wyniku wojennych grabieży straty klasztor starał się wyrównać rozwojem innych poza rolnictwem dziedzin. I tak, w roku 1641 opat rudzkiego klasztoru decyduje o zwiększeniu wydobycia rud żelaza w Stanicy. Przetopiona rudę i żelazne wyroby klasztor eksportował do Opola i Wrocławia. Proceder ten był dla klasztoru na tyle opłacalny, że w roku 1723 klasztor zainicjował w Stanicy, w dzisiejszej dzielnicy „Górniki”, budowę dużego pieca hutniczego ( o wysokości 15 metrów), na potrzeby którego rudę wydobywano w siedmiu miejscowych szybach wydobywczych. Z wytopionych w piecu hutniczym 4742 cetnarów surówki ( dane klasztoru za rok 1785), 2913 przerobiono w tutejszej kuźnicy, a pozostałość w kuźnicy w Brantolce
Z wydarzeń tamtych lat, których echa przetrwały do czasów współczesnych, odnotować należy przemarsz przez Stanice w dniu 21 sierpnia 1683 roku wojsk polskiego króla Jana III Sobieskiego w jego drodze na odsiecz zagrożonemu przez wojska tureckie Wiedniowi. Według podania, w wioskach na trasie przemarszu wojsk, król nakazywał sadzić lipy. Takie jest też wg legendy pochodzenie wiekowej stanickiej lipy, obecnie symbolu miejscowych imprez („Bieg od lipy do lipy”, „Stanicka lipa - Przegląd Zesp. Folklorystycznych”).
Lata czterdzieste XVIII wieku wniosły w życie Śląska wiele zmian. W wyniku wojen dynastycznych, region ten w roku w 1742 przyłączony został do Królestwa Prus. Dotychczasowe historyczne zawirowania niosły za sobą głównie zniszczenia i grabieże powodowane przez walczące strony. Tym jednak razem, przyniosły także ogromne zmiany społeczne. Królestwo Prus było państwem bardziej uporządkowanym, w każdej niemal dziedzinie życia obowiązywała „wojskowa dyscyplina”. W 1742 roku Kamera Wojenna i Domen we Wrocławiu, obejmująca swym zasięgiem terytorialnym rudzki klasztor, ustanawia nowy system podatkowy, nakładający na klasztory 50-cio procentowy podatek. Zobowiązuje też opata między innymi do zakupu dla wsi klasztornych sprzętu gaśniczego, co uznać możemy za początki idei ochotniczych straży pożarnych (pierwszą w Stanicy wg zachowanych dokumentów OSP założył w roku 1890 sołtys Juliusz Wydra).
W 1746 wydano „Generalny Regulamin Szkolny” i „Instrukcje dla Szkół Wiejskich”, porządkujący między innymi problemy z podstawowym nauczaniem dzieci w dobrach klasztornych. Około 1800 roku, wraz z budową nowego kościoła rozpoczęto budowę szkoły (obecnie budynek probostwa). Nowy kościół konsekrowano w roku 1804, jako trzeci z kolei stanicki kościół pod wezwaniem św. Marcina.
W 1743 roku wprowadzono w pruskich posiadłościach obowiązek uprawy ziemniaków. W roku 1760 zobowiązano opata klasztoru do eksperymentalnej hodowli jedwabników, uprawy bawełny i sadzenia drzew morwy. Nakazano też sadzenie drzew wzdłuż dróg. Około roku 1800 rozpoczęto wytyczenie i budowę nowej drogi z Pilchowic do Rud (poprzedni szlak wiódł zagonami z Pilchowic przez Wielopole, Wojtki). Nową drogą (obecna Gliwicka), codziennie przemierzał dyliżans pocztowy na trasie Tarnowskie Góry - Gliwice - Racibórz - Wiedeń.
Z wydarzeń tamtych lat, których echa przetrwały do czasów współczesnych, odnotować należy przemarsz przez Stanice w dniu 21 sierpnia 1683 roku wojsk polskiego króla Jana III Sobieskiego w jego drodze na odsiecz zagrożonemu przez wojska tureckie Wiedniowi. Według podania, w wioskach na trasie przemarszu wojsk, król nakazywał sadzić lipy. Takie jest też wg legendy pochodzenie wiekowej stanickiej lipy, obecnie symbolu miejscowych imprez („Bieg od lipy do lipy”, „Stanicka lipa - Przegląd Zesp. Folklorystycznych”).
Lata czterdzieste XVIII wieku wniosły w życie Śląska wiele zmian. W wyniku wojen dynastycznych, region ten w roku w 1742 przyłączony został do Królestwa Prus. Dotychczasowe historyczne zawirowania niosły za sobą głównie zniszczenia i grabieże powodowane przez walczące strony. Tym jednak razem, przyniosły także ogromne zmiany społeczne. Królestwo Prus było państwem bardziej uporządkowanym, w każdej niemal dziedzinie życia obowiązywała „wojskowa dyscyplina”. W 1742 roku Kamera Wojenna i Domen we Wrocławiu, obejmująca swym zasięgiem terytorialnym rudzki klasztor, ustanawia nowy system podatkowy, nakładający na klasztory 50-cio procentowy podatek. Zobowiązuje też opata między innymi do zakupu dla wsi klasztornych sprzętu gaśniczego, co uznać możemy za początki idei ochotniczych straży pożarnych (pierwszą w Stanicy wg zachowanych dokumentów OSP założył w roku 1890 sołtys Juliusz Wydra).
W 1746 wydano „Generalny Regulamin Szkolny” i „Instrukcje dla Szkół Wiejskich”, porządkujący między innymi problemy z podstawowym nauczaniem dzieci w dobrach klasztornych. Około 1800 roku, wraz z budową nowego kościoła rozpoczęto budowę szkoły (obecnie budynek probostwa). Nowy kościół konsekrowano w roku 1804, jako trzeci z kolei stanicki kościół pod wezwaniem św. Marcina.
W 1743 roku wprowadzono w pruskich posiadłościach obowiązek uprawy ziemniaków. W roku 1760 zobowiązano opata klasztoru do eksperymentalnej hodowli jedwabników, uprawy bawełny i sadzenia drzew morwy. Nakazano też sadzenie drzew wzdłuż dróg. Około roku 1800 rozpoczęto wytyczenie i budowę nowej drogi z Pilchowic do Rud (poprzedni szlak wiódł zagonami z Pilchowic przez Wielopole, Wojtki). Nową drogą (obecna Gliwicka), codziennie przemierzał dyliżans pocztowy na trasie Tarnowskie Góry - Gliwice - Racibórz - Wiedeń.